علاقه ذاتی
یک روز مستندی را در تلویزیون از یک روستا نشان می داد که در مورد قالی بافی بود.
اکثر اهالی روستا قالی بافی می کردند. بچه ها هم یاد می گرفتند و کمک کار بزرگترها بودند.
مجری در اواخر با دوتا از دختر بچه ها مصاحبه ای کرد. که در ادامه می آید:
+کلاس چندمی شما؟
-فاطمه: سوم
+شما آرزو خانوم؟
-چهارم
+فاطمه خانوم شما درآینده میخوای چیکاره بشی؟
-قالی باف
+آرزو خانوم شما چی؟
-بازیگر
+چرا؟
چون علاقه دارم، خیلی دوست دارم بازیگری را
+مگه قالی بافی رو دوست نداری
-نه
+پس چرا انجامش می دی؟
-چون مامانم میگه
+فاطمه خانوم شما چی؟ قالی بافی رو دوست داری؟
-آره
به نظر من علاقه شدید به یک زمینه ی خاص بیشتر از اینکه اکتسابی باشد انتسابی و ذاتی است. بر اساس تجربیات و ادراکاتی که از درون خودم دارم می گویم.
با فرض ذاتی بودن علاقه، چنانچه یک زندگی، یک عمر را بگذرانیم تا بعد ببینیم به چه علاقه داریم هم زمان بر است هم ریسک زیادی دارد.
اما اگر تدبیرهایی اندیشیده شود که در اولین زمان های ممکن و هر چه سریعتر این علاقه مشخص شود خیلی اتفاق خوبی است و کلی در وقت انسان ها صرفه جویی می شود.
نظریه ای هست که علاقه را در بستر استعدادهای شاخص فرد پررنگتر می داند. مثلا استعدادهای بارز و شاخص من استقرا، تحلیل قیاسی، ایده پردازی است، خب من از فعالیت هایی که از این استعدادها در آن بیشتر استفاده شود خیلی خوشم می آید مثل نویسندگی مثل شعر گفتن.
اگر این نظریه برای خودش آزمون های معتبری در سنین مختلف داشته باشد تا علایق را واضح بسنجد این خیلی خوب است.
این درست است که بچه های کوچک اطلاعاتشان محدود است. و نمی توان بر اساس این سوال که «می خواهی در آینده چه کاره شوی» آنرا ملاک علاقه شان قرار داد. چه بسا آرزوی ده ساله ی مستند قالی بافی بر اساس یک جَوی، بازیگری را دوست دارد و در تشخیصش اشتباه کند.
پس دوتا بحث پیش آمد الان
یکی سن بروز علاقه
دو احتمال تشخیص اشتباه علاقه
برای سن نمی‌دانم علم از چه سنی قادر به تشخیص علاقه هست. ولی آنچه که مسلم است هر چه در سنین پایین تر مشخص شود فرصت رشد و شکوفایی در زمینه ی علاقه بیشتر است.
اینکه اگر در علم ثابت شود یا فرضیاتی برای امکان سنجش علاقه در سنین پایین تر تایید شده باشد. می توان آزمون هایی را متناسب با آن سنین طراحی کرد. مثل آزمون وکسلر کودکان جهت سنجش هوش.
طراحی آزمون راه مشخص تر و پرکاربردتر و قابل استفاده در سطح وسیع است. و هر چه آزمون معتبرتر نتایج متقن تر و احتمال تشخیص اشتباه علاقه کمتر.
آنچه که از تشخیص مهمتر است اینکه این تشخیص علاقه جدی گرفته شود و در هر سنی در هر مقطعی به طور عموم اجرا شود تا همه دانش آموزان قبل از انتخاب زمینه ی نامرتبط با علاقه شان واضح از علاقه ی درون شان آگاه باشند تا چنانچه بخواهند انتخاب اشتباه بکنند با آگاهی اشتباه بکنند.
و همچنین اهمیت کار کردن در زمینه ی علاقه ی ذاتی هم برای همه محرز باشد.
اینکه علاقه داشته باشیم به کار خودمان از آن لذت می بریم، دچار فرسودگی شغلی نخواهیم شد، خستگی معنا ندارد برایمان، با جان و دل کار می کنیم، خوشحال و با انرژی هستیم، کار و تفریح یکی می شود و...
آدم موفق کسی است که از کارش لذت ببرد، اگر زود علاقه اش را دریابد و در همان زمینه تلاش کند موفق تر خواهد بود...
به امید آنروز که سردرگمی در علایق به وضوح و روشنی برسد... و برسد به آنجا که سردرگمی وجود نداشته باشد. برسد بدانجا که از همان کودکی یا نوجوانی علاقه ها درست شناسایی شود و هر کس در مسیر علاقه اش مشغول شود.
به امید روزی که کارمندان کمتری داشته باشیم و هر کس در حیطه علاقه اش کسب درامد کنه